جراحی ترمیم اعصاب دست یا آسیب دیدگی عصب دست، از جراحیهای متداول دست به شمار میرود که دقت و حساسیت بسیار بالایی را میطلبد. بیشتر افرادی نیاز به انجام این نوع جراحی دست دارند، که عصبهای دست آنها قطع شده و یا آسیب دیده باشد. تمامی اعصابی که در دستان ما وجود دارند، از مسیر گردن شروع شده و به انتهای مچ و انگشتان ما میرسند. مسیر این اعصاب یا از طریق شانه و یا از زیر بغل دست است.
اعصاب اصلی که در دستان ما وجود دارند، به ما کمک میکنند تا بتوانید درد را احساس کنید، چیزی را لمس کرده و متوجه حرارت شویم. همچنین به ما این امکان را میدهند که بتوانیم انگشتان و حرکات دست خود را کنترل کنیم. اعصابی که در ناحیه دست قرار دارند، شامل عصب مدیان، عصب اولنار و عصب رادیال میشوند. هر سه این اعصاب ممکن است در اثر سوختگی، تروما، ضربه و دیگر اتفاقات دچار آسیب شده یا پاره شوند.
افرادی که عصب دست آنها آسیب دیده و نیاز به انجام جراحی ترمیم اعصاب دست دارند، با علائمی همچون کاهش احساس درد در دست، عدم کنترل نمودن حرکات دست و توانایی کم در لمس کردن با دست مواجه میشوند. این افراد نیاز دارند تا سلامت عصب دست خود را بررسی کرده و در صورت نیاز اقدام به جراحی آن یا درمان با روشهای غیر جراحی نمایند.
روشهای ترمیم عصب دست
پس از آنکه پزشک متخصص آسیب دیدگی عصب دست را تشخیص داد، میتواند به روشهای مختلفی اقدام به ترمیم آن نماید. اگر عصب دست قطع نشده باشد، باید مدت زمانی را به عصب اجازه داد تا خود را ترمیم کند بسته به میزان شدت آسیبی که به دست وارد شده است، این مدت زمان برای ترمیم میتوان بید ۱ ماه تا چند سال طول بکشد.
اگر عصب دست تنها در یک بخش محدود آسیب دیده باشد، نیازی به جراحی ترمیم اعصاب دست نخواهد داشت و میتواند خود را در یک مدت زمان مشخص ترمیم کند. تقریبا در هر روز، عصب دست ۱ میلیمتر رشد میکند. پس میتواند خود را در زمان کوتاهی ترمیم کند. اما اگر میزان آسیب وارد شده به عصب دست شدید باشد، دیگر نباید انتظار ترمیم شدن از طرف خود عصب را داشت.
در چنین حالتی بیمار همیشه با درد و احساس ناراحتی مواجه شده و اذیت خواهد شد. شاید بتوان از داروهای مسکن و ضد درد برای کاهش میزان درد و ناراحتی استفاده کرد، اما این روش هم نمیتواند درمان کننده باشد. لازم است که فیزیوتراپی و ورزش کردن را هم به عنوان یک روش مکمل درمانی انجام دهد. در نهایت نیز اگر لازم به درمان دیگری باشد، باید زیر نظر پزشک اقدام به انجام آن نماید.
جراحی ترمیم اعصاب دست چه موقع لازم است؟
زمانی که میان آسیب وارد شده به دست شدید باشد به گونهای که نتوان با هیچ روش درمان دیگری، این مشکل را برطرف نمود، نیاز به انجام عمل ترمیم اعصاب دست خواهد بود. در این روش پزشک با بخیه زدن اعصاب آسیب دیده به یکدیگر، مشکل را برطرف خواهد نمود. به این روش جراحی، جراحی ترمیم اعصاب استاندارد هم گفته میشود.
بیمارانی که جراحی ترمیم اعصاب دست را انجام میدهند، نیاز دارند تا مدت زمان طولانی از دست خود مراقبت کنند تا بتوانند به شرایط عادی بازگردند. آنها باید تمامی مراقبتهای لازم که توسط پزشک توصیه میشود را انجام دهند تا دوران نقاهت بعد از انجام جراحی را برای خود کوتاه نمایند. در غیر این صورت انجام عمل هیچ نتیجهای را برای آنها به همراه نخواهد داشت.
روش دیگری که برای ترمیم اعصاب دست انجام میشود، برای زمانی است که قسمتی از رشته عصب له شده و دیگر قابلیت بازگشت به حالت اولیه خود را ندارد. در چنین حالتی پزشک از جای دیگری از بدن، اعصاب برداشته و به عصب دست پیوند خواهد زد. این روش از حساسیت زیادی برخوردار است و اصولا تحت بیهوشی عمومی انجام میشود. اما ممکن است برخی از بیماران تنها با بیحسی هم عمل پیوند عصب را انجام دهند.
مراقبتهای لازم پس از جراحی ترمیم اعصاب دست
همانطور که انجام هر جراحی بر روی بدن نیاز به رعایت مراقبتهای خاص دارد، جراحی ترمیم عصب نیز مراقبتهای ویژهای دارد که رعایت آنها کمک میکند تا بیمار دوران نقاهت خود را سریعتر سپری کند. اولین نکته مراقبتی این است که بیمار نباید بعد از عمل به هیچ عنوان دست خود را حرکت دهد. این مسئله توسط پزشک مد نظر قرار گرفته و خود ترتیبی میدهد که دست کاملا بیحرکت بماند. برای این کار استفاده از اسپلینت هم میتواند مناسب باشد.
علاوه بر آن، بعد از جراحی ترمیم اعصاب دست بیمار باید داروهایی که پزشک تجویز کرده است را در زمان مناسب مصرف کند. پس از یک مدت زمان مشخص بعد از عمل هم، پزشک به بیمار انجام تمرینات فیزیوتراپی را توصیه خواهد کرد که روند بهبودی دست را سرعت میبخشد. رعایت این مراقبتها و اقدامات میتواند به سرعت بهبود دست بعد از جراحی کمک بسیار زیادی نماید.
نتیجه گیری
ترمیم کردن عصب دست قادر است بسیاری از مشکلات حرکتی دست افرادی که درگیر این مسئله هستند را برطرف سازد. زیرا بیشتر مشکلات حرکتی دست به دلیل آسیب دیدن بافت عصب دست رخ میدهد. از آنجایی هم که اعصاب دست وظیفه دارند که پیام مغز را به اندامهای حرکتی برسانند، اگر دچار آسیب شوند این پیام با اختلال مواجه خواهد شد.
از این رو آسیب وارد شده به عصب دست دلیلی بر بروز اختلال در انجام حرکات دست خواهد بود. با این حال میتوان به کمک انجام برخی روشهای درمانی، این مشکل را برطرف ساخت. از مهمترین روشهای ترمیم عصب دست باید به جراحی پیوند عصب، جراحی ترمیم اعصاب دست، انتقال عصب از بخش دیگر بدن و … اشاره کنیم. هر کدام از این روشها نتیجهبخش بوده و میتوانند مشکل عصب دست را برطرف نمایند.